Nghề thẩm định giá xuất hiện trên thế giới từ những năm 1940 và từng bước được thừa nhận là một nghề dịch vụ tài chính không thể thiếu trong tổng quan của ngành tài chính vì nó có thể khắc phục, giải quyết những những khó khăn, vướng mắc mà nghề kế toán hay kiểm toán không thể thực hiện được khi cần phải xác định giá trị của cải trong xã hội không trên cơ sở số học đơn thuần theo tài liệu, sổ sách mà trên cơ sở thông tin thị trường tại thời điểm cần xác định. Nghề thẩm định giá là nghề duy nhất trong các ngành tài chính được chấp nhận là “nghệ thuật” khi phải đưa ra các giả định có tính chủ quan của người làm thẩm định để lấp các chỗ trống trong công thức, thuật toán kinh tế mang tính số học khô khan. Mức độ chính xác, tin cậy của kết quả thẩm định giá được thể hiện ở khả năng tiếp cận thị trường và khả năng, trình độ lập luận phân tích của thẩm định viên để thuyết phục được các đối tượng liên quan chấp nhận một giá trị của tài sản có tính độc lập, khách quan nhất.

Đến những năm 1970, khi mà nền kinh tế thế giới phát triển theo xu hướng toàn cầu hoá, các thương vụ đầu tư không đơn thuần trong phạm vi một lãnh thổ một nước mà biên giới của quan hệ giao dịch thương mại, đầu tư kinh tế được mở rộng không giới hạn, nó đòi hỏi tất yếu phải có những chuẩn mực chung để xoá bỏ sự khác biệt khoảng cách về địa giới hành chính, tập quán kinh tế, quy đồng giá trị của cải vật chất trong xã hội. Cùng với việc một số đồng tiền bắt đầu có xu hướng mạnh lên và tạo ra thị trường tiền tệ nói chung cũng đòi hỏi tất yếu việc hình thành các tiêu chuẩn thẩm định giá Quốc tế, Tiêu chuẩn thẩm định giá khu vực để thuận lợi cho việc quy đổi của cải vật chất xã hội có tính chung nhất, giảm bớt khoảng cách khác biệt về tập quán, vùng miền trong một nền kinh tế toàn cầu hoá.

Ngày 8/4/1965, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ra Nghị quyết cho phép thành lập Ủy ban Vật giá Nhà nước. Căn cứ vào Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ngày 24/6/1965, Hội đồng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 106/CP về việc thành lập Ủy ban Vật giá Nhà nước và chỉ rõ: đây là cơ quan của Hội đồng Chính phủ có trách nhiệm thống nhất quản lý vật giá toàn quốc. Thực hiện chủ trương Đổi mới nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo Nghị quyết 21-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa X về chuyển đổi nền kinh tế từ cơ chế quản lý tập trung, bao cấp sang cơ chế thị trường và cũng là cơ hội tất yếu phải có sự xuất hiện của nghề thẩm định giá để đáp ứng việc mở cửa nền kinh tế với thế giới. Ban đầu, Nghề thẩm định giá được thừa nhận năm 1998 từ một trung tâm sự nghiệp trực thuộc Bộ Tài chính để thực hiện thí điểm sau đó được thừa nhận và phát triển mạnh trên toàn quốc vào khoảng giữa năm 2005 theo quy định của nghị định 101/2005/NĐ-CP và dần chuyển sang mô hình doanh nghiệp vào đầu năm 2006 theo quy định tại Thông tư 67/2006/TT-BTC của Bộ Tài chính. Theo quy định của Bộ Tài chính, hiện nay tại Việt Nam không còn các đơn vị  nhà nước hoạt động theo mô hình sự nghiệp trong lĩnh vực giá mà phải đổi thành mô hình doanh nghiệp, hoạt động bình đẳng trước pháp luật không có sự can thiệp, ưu đãi đặc biệt của Nhà nước.

Tại Việt Nam, ngành thẩm định giá đóng vai trò không nhỏ trong sự phát triển của đất nước khi giải quyết được khoảng cách của chức năng quản lý nhà nước trong bình ổn giá, quản lý giá đối với một số đối tượng, trường hợp áp dụng cụ thể theo hình thức áp đặt, kém linh hoạt với nhu cầu xác định giá trị của cải vật chất trong xã hội theo nhu cầu, mục đích đa dạng và phong phú của các đối tượng, thành phần trong xã hội một cách khách quan, độc lập. Không chỉ đóng vai trò độc lập, khách quan trong các giao dịch dân sự. Ngoài ra, các tổ chức thẩm định giá còn đóng vai trò là trung gian giữa cơ quan quản lý nhà nước và các đối tượng, thành phần là cá nhân, tập thể có nhu cầu sử dụng của cải vật chất thuộc sở hữu nhà nước, do nhà nước quản lý, cho phép các nhà đầu tư khai thác tạo nguồn thu cho ngân sách như đất đai, nhà, tài nguyên khoáng sản, hỗ trợ trong phán quyết của toà án, thi hành án  . . . để đáp ứng các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, phán quyết nhưng đòi hỏi phải có sự bình đẳng, không tách rời lợi ích của nhà nước, quan hệ đơn phương với lợi ích của nhà đầu tư, và các thành phần khác trong xã hội.

Qua quá trình hoạt động, nghề thẩm định giá đã chứng minh được vai trò, vị trí trong ngành tài chính và được pháp luật thừa nhận từng bước khi Chính phủ ban hành Pháp lệnh Giá số 40 năm 2002 và được Quốc Hội luật hoá năm 2013 ​theo Luật số 11/2012/QH13 ngày 20/06/2012 đồng thời với nó là hệ thống tiêu chuẩn thẩm định giá Việt Nam bắt đầu được xây dựng từ năm 2005 và liên tục được bổ sung, sửa đổi để điều chỉnh cho phù hợp với lý thuyết thẩm định giá thế giới nói chung và đặc điểm thực tế của nền kinh tế Việt Nam nói riêng nhằm đáp ứng được nhu cầu xác định giá trị tài sản trong hoạt động giao dịch về dân sự, kinh tế, tư pháp, tài chính, ngân hàng …. Như vậy, sự ra đời của nghề thẩm định giá là tất yếu khách quan đã, đang và sẽ đem lại nhiều tiện ích cho xã hội, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của công dân, đáp ứng được các yêu cầu đa dạng của các thành phần trong xã hội trong thời kỳ hội nhập Quốc tế.