Luật Giá liệu có đang hạn chế sự phát triển của nghề thẩm định giá???

Theo chủ trương của Bộ Tài chính trong cuộc hội nghị thường niên giám đốc các doanh nghiệp thẩm định giá năm 2019 tại Hạ Long - Quảng Ninh do Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính tổ chức, được biết Bộ Tài chính có chủ trương quy hoạch lại doanh gnhiệp thẩm định giá theo hướng tăng quy mô doanh nghiệp, tăng số thẻ thẩm định viên về giá để các doanh nghiệp thẩm định giá có đủ khả năng kiểm soát chất lượng dịch vụ, cạnh tranh lành mạnh … để tránh cạnh tranh không lành mạnh, nâng cao chất lượng dịch vụ.

Khi tham gia hội nghị, tôi đã trực tiếp có ý kiến về chủ trương này như sau:

* Thứ nhất: Về cơ bản mô hình tư vấn thuộc nhóm doanh nghiệp đối nhân chứ không thuộc nhóm đối vốn do dùng khả năng, năng lực con người để hành nghề chứ không sử dụng vốn lớn như các ngành thương mại, sản xuất khác.

* Thứ hai: Đối với nghề thẩm định giá chất lượng của Chứng thư thẩm định giá phụ thuộc vào thẩm định viên về giá thực hiện, ký vào Chứng thư chứ không phụ thuộc vào quy mô doanh nghiệp thẩm định giá lớn hay bé, việc quy định tăng số lượng thẻ thẩm định viên về giá là không phù hợp với bản chất nghề nghiệp.

* Thứ ba: Hiện nay Luật Giá còn có quy định mâu thuẫn về nghĩa vụ của Thẩm định viên về giá và doanh nghiệp thẩm định giá, cụ thể như sau:

Theo Tiết c, Khoản 2, Điều 37 Luật Giá quy định về nghĩa vụ của Thẩm định viên về giá như sau:"c) Ký báo cáo kết quả thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá và chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước người đại diện theo pháp luật, Tổng giám đốc hoặc Giám đốc doanh nghiệp thẩm định giá về kết quả thẩm định giá;"

Theo Tiết c, Khoản 2, Điều 42. Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp thẩm định giá Luật Giá quy định: "c) Chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực, khách quan của kết quả thẩm định giá;

Nếu xác định chính xác nghĩa vụ của doanh nghiệp thẩm định giá tại Tiết c, Khoản 2 Điều 42 sẽ thấy không phù hợp. Trong khi Thẩm định viên về giá thực hiện và "Ký báo cáo kết quả thẩm định giá, chứng thư thẩm định giá và chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước người đại diện theo pháp luật, Tổng giám đốc hoặc Giám đốc doanh nghiệp thẩm định giá về kết quả thẩm định giá;" nhưng lại yêu cầu doanh nghiệp "Chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực, khách quan của kết quả thẩm định giá;"

Đây là quy định không phù hợp giữa Luật Giá và Luật Doanh nghiệp, vai trò của người đại diện pháp luật được quy định tại Điều 14 Luật Doanh nghiệp 2014 quy định [Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp có những trách nhiệm sau]:

"- Thực hiện các quyền, nghĩa vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp;

- Trung thành với lợi ích của doanh nghiệp; không sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp; không lạm dụng địa vị, chức vụ, tài sản của công ty để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác;

- Thông báo kịp thời, đầy đủ, chính xác cho công ty về việc người đại diện đó và người có liên quan của họ làm chủ, có cổ phần, phần vốn góp chi phối tại các doanh nghiệp.

Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chịu trách nhiệm cá nhân với những thiệt hại cho doanh nghiệp do vi phạm nghĩa vụ nêu trên."

Như vậy "Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chịu trách nhiệm cá nhân với những thiệt hại cho doanh nghiệp do vi phạm nghĩa vụ nêu trên" không có nghĩa vụ phải can thiệp vào kết quả làm việc của thẩm định viên về giá, việc quy định Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp "Chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực, khách quan của kết quả thẩm định giá" đương nhiên làm phát sinh nghĩa vụ không tự thực hiện mà do thẩm định viên về giá thực hiện, như vậy là lẫn lộn nghĩa vụ của thẩm định viên về giá và Người đại diện theo pháp luật.

 Nếu quy định bổ sung điều kiện đối với người đại diện theo pháp luật, Giám đốc, Tổng giám đốc (gọi chung là giám đốc) của doanh nghiệp thẩm định giá là: "Đảm bảo chất lượng của dịch vụ cung cấp" đồng nghĩa với việc giám đốc doanh nghiệp phải can thiệp vào suốt quá trình thực tế thực hiện của từng hợp đồng theo quy trình thẩm định giá theo tiêu chuẩn thẩm định giá số Quy trình thẩm định giá (Ký hiệu: TĐGVN 05) thì mới đảm bảo được "tính chính xác, trung thực, khách quan của kết quả thẩm định giá".

Trong thực tế có những doanh nghiệp ký hàng nghìn hợp đồng tương ứng với hàng nghìn chứng thư thẩm định giá thì việc quy định như vậy là không thể thực hiện được, ngoài khả năng của con người. Sau khi tham khảo Luật Kiểm toán độc lập có hiệu lực từ 01/01/2012 cũng không ràng buộc nội dung này trong khi tính chất công việc tương đối giống nhau.

Như vậy việc quy hoạch lại nghề thẩm định giá còn cần thay đổi Luật giá cho phù hợp với quan hệ pháp lý giữa thẩm định viên với doanh nghiệp thẩm định giá, số lượng thẩm định viên mới có thể thành hiện thực./.

Ngô Gia Cường