Ngày NÓI DỐI và một số CẢNH BÁO

LỊCH SỬ NGÀY NÓI DỐI

Ngày cá tháng tư, còn gọi là ngày nói đùa, là ngày hội vui vẻ, hấp dẫn đối với những người tinh nghịch và hài hước, là ngày mà theo phong tục cũ tại một số quốc gia, bạn bè thường hay bày trò đùa giỡn nhau, và nhằm ngày 1 tháng 4 dương lịch hàng năm.

Cá tháng tư dù không phải là ngày nghỉ lễ chính thức nhưng vẫn là phong tục truyền thống tại nhiều quốc gia kỷ niệm hàng năm vào đúng ngày 1 tháng 4, bằng cách tung nhiều tin đồn hoặc nói xạo, nói đùa vô hại về rất nhiều chủ đề khác nhau nhằm tạo niềm vui hay trêu chọc ai đó. Những tin giả như thế thường được tung ra trong cả ngày 1 tháng 4 ở hầu hết các quốc gia như Hoa Kỳ, Pháp, Ireland,... trong khi tại một số quốc gia khác, nó phải được chấm dứt vào giữa trưa như Anh, Canada, Úc, New Zealand.

Tại Ý, Pháp, Bỉ, và các khu vực nói tiếng Pháp của Thụy Sĩ và Canada, 1 tháng 4 truyền thống thường được gọi là "Cá tháng Tư" (Poisson d'avril tiếng Pháp hoặc Pesce d'aprile trong tiếng Ý). Điều này bao gồm cả cố gắng để lén dán một con cá bằng giấy vào lưng của "nạn nhân" mà không bị phát hiện. Những cá giấy như vậy cũng nổi bật trên nhiều bưu thiếp tại Pháp ngày đầu tháng tư vào cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20. (theo wikipedia)

Ngày nay, ở Anh người ta gọi những người bị lừa trong dịp ngày cá tháng tư 1/4 là “April Fool”, ở Scotland thì được gọi là “Gowk” cũng có nghĩa là Fool – kẻ ngốc. Người Pháp thì gọi những người bị lừa là Poissons D’Avirl có nghĩa là “những con cá tháng Tư” và có lẽ do ảnh hưởng của người Pháp nên ở Việt Nam chúng ta cũng gọi ngày này là ngày Cá tháng tư.

CẢNH BÁO

Hôm nay là ngày Cá tháng tư (1/4) hay còn gọi là ngày nói dối theo truyền thống của phương Tây chưa chính thức được thừa nhận bởi pháp luật Việt Nam. Ngoài những việc trêu ghẹo, đùa vui đã được quy định tại Nghị định 72, Điều 5 đã ghi rõ những điều cấm, Nghị định 175 Điều 64 về xử phạt vi phạm hành chính cũng nói rất rõ điều này nhưng mới chỉ dừng lại ở quan hệ đạo đức chứ chưa đến mức độ bị xử lý, tuy nhiên đối với việc tung tin thất thiệt, bôi xấu lãnh đạo, Đảng, Nhà nước, hoặc làm bất ổn đời sống xã hội có thể bị xử lý phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Do đó các Facebooker vui tính lưu ý khi đăng tài các thông tin có tính "truyền thống phương Tây" trong ngày này cần tránh các trường hợp đã bị xử phạt hành chính có tính "án lệ" trước đây:

- Nói xấu lãnh đạo, Đảng, Nhà nước;

- Bắt được người cá 45 kg;

- Tung tin khống đại loại như: "ai ăn cá bè xước thì ăn luôn Trung Quốc bỏ thuốc độc"; Bắt cóc trẻ con và hoặc bắt cóc trẻ con để lấy nội tạng; Việt Nam đã có Virus Ebola;

- ...

Hiện nay đã có một số tin có tính vô bổ không bị phạt kiểu như: Thị Nở kiện Ngọc Trinh; Minh Béo hy sinh vì nghệ thuật; Dự án 2.300 tỷ: Đền bù 1, lấy diện tích đất gấp 26 lần; Arsenal tự bắn vào chân mình ... để mọi người tham khảo, lưu ý khi đăng tin thu thập trên thế giới cần trích nguồn dữ liệu để khỏi phiền toái với pháp luật.

Ngô Gia Cường