VÀNG là gì? tại sao vàng lại quý và ở Việt Nam vàng "quý" như thế nào???

Vàng là tên nguyên tố hoá học có kí hiệu Au (L. aurum) và số nguyên tử 79 trong bảng tuần hoàn.

Tại các vùng đất có vàng (mỏ vàng), trung bình người ta phải lọc 10 tấn đất đá mới thu được 1 lượng vàng nên vàng được coi là hiếm so với các loại vật chất khác trên trái đất.

Do đặc tính hóa học là không bị ô xi hóa rỉ sét, không gây dị ứng với da nên Vàng được dùng đúc tượng, làm đồ trang sức không gây dị ứng trên da, dùng cho các mạch điện nhạy cảm trong các máy vi tính và trong y tế (nha khoa).Do tính quý, hiếm, màu đẹp nên vàng còn được coi là biểu tượng của quyền lực thời phong kiến và sử dụng rộng rãi trong các công trình văn hóa mang tính tôn giáo, tín ngưỡng, thờ phụng.

Ngày nay trên thế giới, Vàng được dùng phổ biến như một tiêu chuẩn tiền tệ và thường được dùng để quy đổi, thước đo giá trị chung trong các giao dịch giữa các đất nước có loại tiền tệ riêng không ngang giá, sử dụng nhiều làm vật tích trữ tư bản trong các nước chậm phát triển, đang có chiến tranh hoặc tỷ lệ lạm phát cao.

Ở Việt Nam, Vàng còn được sử dụng như một thứ hàng hóa đặc biệt trong nền kinh tế do tốc độ mất giá của đồng nội tệ tương đối cao. Người dân mua vàng chủ yếu là để tích trữ khi có tiền và bán ra khi có nhu cầu sử dụng khoản tích trữ như mua nhà đất, cưới vợ, gả chồng cho con, làm hồi môn ...

Nhưng Vàng ở Việt Nam có một thuộc tính giá trị khác mà người ta không gặp được bất cứ đâu trên thế giới, về mặt hữu hình nó vẫn là Vàng vật chất như các nơi khác trên thế giới nhưng chứa đựng thêm một giá trị đặc biệt vô hình khác, đó là giá trị quyền lực của Nhà nước được tích tụ trong từng miếng vàng thông qua nhà phân phối độc quyền.

Tại sao lại nói như vậy, xin thưa: bạn hãy để ý xem khi giá vàng cao thì biên độ giá mua vào và bán ra tăng và ngược lại (không bao gồm vàng trang sức). Việc điều chỉnh khoảng co giãn này để hạn chế người dân bán ra khi giá vàng tăng tức là giảm lỗ cho bên phải mua vào và tăng lãi cho bên bán ra khi giá vàng hạ (độc quyền bán ra và độc quyền mua vào) nói cách khác người mua vàng hãy bỏ ý nghĩ sẽ kiếm được tiền từ việc buôn vàng, đó là cuộc chơi của kẻ chuyên nghiệp, còn người dân mua để tích trữ hay có ý định kiếm lời từ buôn bán vàng chỉ ngộ nhận là có lãi đến khi không còn gì để mất.

Việc chủ động biên độ giá mua - giá bán cũng chưa phải là lạ vì thị trường chỉ có một người độc quyền phân phối và độc quyền mua vào, cái giá trị lạ đời nhất được tích lũy trong từng miếng vàng từ khi chỉ còn duy nhất một hãng SJC đó là hình dáng của miếng vàng, độ căng của vỏ nhựa bọc miếng vàng đó và ký hiệu chữ giập chìm trên miếng vàng, xin giải thích chi tiết hơn như sau:

Miếng vàng bị méo = mất giá, thậm chí là bên bán từ chối mua lại. Đây là một rủi ro nói ra hơi kỳ lạ vì người ta mua vàng để cho vào két cất kỹ sợ người khác lấy mất thì sao lại méo được, hiện tượng này chủ yếu do lúc mua, người bán không công bố quy định lạ đời khi mua lại còn người mua thì mua vàng vì để cất, tức là cốt còn đủ cân lạng chứ không định mang cho trẻ con chơi, nhưng không hiểu tại sao nó vẫn hơi bị vặn, bị méo, bị bẹp góc mà có nhiều chỗ méo phải mang kính lúp mới thấy, như vậy hình dáng của miếng vàng cũng có giá trị.

Để giảm phiền hà tranh cãi với khách hàng về tính trạng móp méo, hao vàng không phải vì mài mòn vật lý hay hao hụt hóa học do bị ô xi hóa, người bán "sáng tạo" ra cách đóng miếng vàng vào hộp nhựa trong dày khoảng 0,7mm trong môi trường áp suất cao, hàn nhiệt mép để cái hộp nhựa căng phồng nhẹ thay cho cái túi nilon mỏng manh trước đây. Sau khoảng thời gian nhất định, chủ nhân miếng vàng mang đi bán và nhận được một giá trị hao hụt không tưởng, ngoài việc giá mua vào thấp hơn giá bán ra, đó là chiếc hộp đã bị xịt, xì hơi dù bạn có thanh minh với những ký do rất chính đáng như cam đoan không cho trẻ con chơi đá bóng và hoặc với chất liệu vỏ bằng nhựa không phải là loại chất liệu hạn chế được sự giảm áp suất, hơn nữa nó mỏng như thế làm sao mà giữ được áp xuất không bị thẩm thấu như tại thời điểm đóng bao bì của nhà sản xuất. 

Nếu bạn đã từng đi bán vàng thì bạn mới hình dung được công việc của nhân viên mua vàng tại quầy rất phức tạp và đầy rủi ro: cùng với việc phải kiểm tuổi vàng, soi seri với hóa đơn là lấy kính lúp soi cái bao bì thật kỹ, ngắm các cạnh của miếng vàng làm sao cho nó phải hơi cong để tính phí cho khách hàng và sẵn sàng đón nhận lại những câu nói từ mỉa mai, xoáy cạnh cho đến lời tục tĩu của người bán vì lý do ngớ ngẩn được ghi trên một tờ giấy A4 do Công ty SJC "hướng dẫn". Chi phí này không không hề rẻ, khoảng 50k một chỉ, 500k/lượng tức là hơn 1% giá trị của miếng vàng vào thời điểm giá vàng cao nhất đấy. Như vậy bao bì đóng gói miếng vàng cũng có giá trị (tất nhiên là cao hơn chi phí sản xuất) khi nó dùng để bọc vàng miếng.

Và khi giá vàng hạ vượt ngưỡng, hạ kỷ lục trong cả thập kỷ, tức là khi người mua vàng bị lỗ nhất thì bên bán vàng lại "phát kiến" ra một giá trị tích tụ vô hình khác trong từng miếng vàng đã được dập miếng bán trước đây, đó là không mua lại một loạt vàng miếng có dập một ký tự chữ (seri có một ký tự chữ nằm trước) cộng với những miếng vàng SJC bị móp méo, cong vênh ... không cần biết có do ngoại lực tác động hay khi sinh ra nó đã như thế. Như vậy chữ dập trên miếng vàng cũng có giá trị.

Những điều dường như quá vô lý đó lại lý giải cho nguyên nhân tại sao vàng trong nước luôn chênh lệch vàng thế giới khoảng 10% và nền kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa đã tạo ra được những giá trị vô hình đặc trưng, riêng có ngay cả với những vật chất được thế giới coi là thước đo giá trị.

Ngô Gia Cường